Όταν η Βρετανία χάνει (πάλι καλά) τον καθωσπρεπισμό της!

Μια φωτογραφία του Καρόλου μετά της φίλης Καμίλας, μιλά μόνη της!
Photo: Το ΒΗΜΑ on line and the rest world media.

Παρακαλώ πολύ δε θέλω να με αποκαλέσετε κακό. Αλήθεια!  Εντάξει.  Συμφωνώ ότι ο Κάρολος και η Καμίλα, μάλλον θα αισθάνθηκαν πολύ άσχημα, φοβισμένοι...  Δεν είναι και εύκολο να αντιμετωπίσεις μια οργισμένη μάζα!  Και δεν οδηγεί και πουθενά.  Σίγουρα! Αλλά, συγγνώμη, δεν μπορώ να μην παραδεχτώ, ότι το χειλάκι στο πάνω μέρος του στόματος δεν σχημάτισε ένα μικρό χαμόγελο.   Θα έλεγα με το μάλλον τυπικό Βρετανικό φλεγματικό τρόπο!

Γιατί ήταν η πρώτη φορά που έστω και δημοσίως εκφράστηκε, μια οργή σε πρόσωπα του Βρετανικού συστήματος, που μέχρι τώρα είχαν συνηθίσει σε τελετούλες και εκδηλώσεις "απεριόριστης αγάπης" από τους πολίτες και όλα αυτά τα καθώς πρέπει και για εμένα αφελέστατα της Αγγλικής κοινωνίας.  Που δεν έχουν αλλάξει εδώ και εκατοντάδες χρόνια.  Αφορμή για όλα αυτά, στάθηκε φυσικά η πολυσυζητημένη απόφαση της Βρετανικής κυβέρνησης συνασπισμού Συντηρητικών και Φιλελεύθερων Δημοκρατικών, για την αύξηση των διδάκτρων στα Πανεπιστήμια της χώρας, με παράλληλη μείωση σχεδόν του 80% της χρηματοδότησής τους από το κράτος.  Στα πλαίσια του πολύ μεγάλου Δημόσιου χρέους και της Βρετανίας (μην νομίζετε πως είμαστε μόνοι μας εκεί έξω), η Αγγλική κοινωνία, βρίσκεται πια αντιμέτωπη με μια "επίθεση" σε πολλές κοινωνικές παροχές.  Κάποιες από αυτές όντως λίγο υπερβολικές, κάποιες όμως απαραίτητες για το εύθραυστο σύνολο.  Στην Αγγλία, που οι απολύσεις είναι piece of cake, μιλάνε ήδη για 200.000 απολύσεις, μόνο στο Δημόσιο Τομέα.  

Photo: Καθημερινή

Οι κοινωνικές συνθήκες όμως, δεν είναι πια οι ίδιες.  Η κοινωνία, μπορεί να στράφηκε στο συντηρητισμό στις πρόσφατες εκλογές, και μάλιστα σε μια μορφή αντίδρασης σ΄ένα Εργατικό Κόμμα, που και αυτό αν ήταν "συντηρητικό", αλλά πια ακριβώς κοινωνία, αναρωτήθηκε κανείς; Η κοινωνία του SE England, του Chelsea και του Kensington, μπορεί να αισθάνθηκε λίγο καλύτερα, αλλά η ιστορία δεν έχει φανεί καλά ακόμα.  Οι μάζες στα προάστια του  Λονδίνου, στις γειτονιές του Tottenham, του Hackney East, του Edmonton, του Manchester, του Leeds, πιέζονται πια όσο ποτέ.  Ο κόσμος αδυνατεί να κατανοήσει που πήγαν τόσα λεφτά. Μια από τα ίδια λοιπόν.  Και η πίεση, ειδικά στις νέες ηλικίες, οδηγεί σε έκρηξη.  Οδηγεί σε ριζοσπαστικοποίηση των αντιδράσεων, οδηγεί σε καταστάσεις που μπορεί να μην αρέσουν, αλλά όταν μπροστά σου ορθώνεται ξαφνικά τοίχος, τοίχος που θα σου κοστίσει για να εκπαιδευτείς, από 9000£ για 3 χρόνια σε 27000£ και η λύση είναι μόνο ένα δάνειο από μια Τράπεζα, τότε τι περιμένουμε λοιπόν;

Χθες, λοιπόν, τα νερά της απαθής λίμνης της Λονδρέζικης Χριστουγεννιάτικης επίπλαστης ευδαιμονίας και του καταναλωτισμού, ταράχτηκαν λιγάκι ακόμα.  Οι τουρίστες έτρεχαν στη Oxford Street όχι για ψωνίσουν στα Selfridges, αλλά για να μην φάνε καμιά αδέσποτη.   Οι φωτιές έξω από το Κοινοβούλιο και το Big Ben, φώτιζαν με το δικό τους τρόπο την πλατεία.   Έτσι μέσα στο πνεύμα της εποχής.  Τα πλήθη ήταν εξοργισμένα.  Τα πλήθη, αχ τι κρίμα, δε συμπεριφέρονται όπως θα "έπρεπε", δηλώνουν αι αρχαί.  Σώπα!  Σοκαρισμένοι Λονδρέζοι στα γραφεία τους έβλεπαν σκηνές, που... ας θυμηθώ... που τις είχαν δει... Α ναι!  Στην Αθήνα βρε!  Μήπως να βγάλουμε μια ταξιδιωτική οδηγία για τους Χριστουγεννιάτικους Έλληνες εκδρομείς;  Είπα μήπως...

Photo: BBC

Τα Αγγλικά Πανεπιστήμια τα έχω ζήσει από κοντά, έχω σπουδάσει σε αυτά, είμαι υπερήφανος που τα ολοκλήρωσα με πολύ διάβασμα, σωστή οργάνωση, καλούς καθηγητές, εξαιρετικές υποδομές στην πλειοψηφία τους.  Εκπαίδευση με τα όλα της. Σε 5 χρόνια είχα ήδη 1 Πτυχίο, και 2 Μεταπτυχιακά.  Δεν είχα ποτέ προβλήματα με καταλήψεις, οι καθηγητές είχαν σχεδόν πάντα τις πόρτες τους ανοιχτές, μπορούσα να τους μιλήσω για οτιδήποτε, δεν είχαν ψηλά το αμανέ, έμαθα να δουλεύω με εργασίες, προθεσμίες, εξετάσεις, όλα ήταν στην ώρα τους.  Και θα σας σπάσω και το μύθο ότι ήθελα πολλά λεφτά ή ότι ήμουν τόσο πια ευκατάστατος.  Μπόρεσα και έμεινα σχεδόν πάντα σε καθαρές και περιποιημένες εστίες με 50£ την εβδομάδα.  Δίδακτρα τότε δεν υπήρχαν και αν είχες καλή διαχείριση χρημάτων, τότε μπορούσε να σου κοστίσει όσο το να σπούδαζες ας πούμε στην Πάτρα.    Το σύστημα λειτουργούσε.  

Εννοείτε πως οι εποχές αλλάζουν και σταδιακά, το Κράτος δεν ήθελε πια να πληρώνει τόσα πολλά για την εκπαίδευση. Κακώς, αλλά έγινε. Σύμφωνοι.  Ας πούμε ότι κάτι πρέπει να πληρώνει και ο φοιτητής για να έχει καλές υπηρεσίες.  Μπήκαμε στο μοντέλο, λίγο ιδιώτες, λίγο ο φοιτητής, λίγο το Υπουργείο Οικονομικών.  Άρχισαν τα δίδακτρα.  Άρχισαν φυσικά και οι διασυνδέσεις με τις επιχειρήσεις, που δεν είναι πάντα κακές και το σημειώνω αυτό.  Αν λειτουργεί σωστά το μοντέλο, τότε το Πανεπιστήμιο αποκτά και μια επαφή με την πραγματικότητα στο χώρο εργασίας.  Θέλει όμως προσοχή.  Γιατί δεν είναι όλα business.  Σιγά, σιγά όμως η Αγγλική παιδεία, με λύπη διαπίστωσα ότι άρχισε να γίνεται business.  Foundation courses και summer schools.  Σεμινάρια και Master-classes.  Δίδακτρα .  Στην αρχή 1000£, μετά 3000£.  Σταδιακά τα παιδιά και οι γονείς που μπορεί να μην είχαν τα απαραίτητα μέσα, έπρεπε να βρουν άλλους τρόπους χρηματοδότησης.   Οι υποτροφίες δε φτάνουν για όλους, οπότε οι περισσότεροι στράφηκαν στα γκισέ των Τραπεζών.  Δάνεια που μετά πληρώνεις για μια δεκαετία τουλάχιστον.  Εξηγήστε μου, πόσο καλό και τίμιο είναι από ένα κράτος να απαιτεί από τα παιδιά του να ξεκινάνε χρεωμένα τη ζωή τους από τα 18.  Για να μπούνε για τα καλά μέσα από την αρχή στα γρανάζια του συστήματος. Τη σπας λοιπόν τη βιτρίνα στο Top-Shop;  Ναι η όχι;

Η Βρετανική κοινωνία, είναι δυστυχώς ακόμα αρκετά ταξικά δομημένη και αυτό δημιουργεί προβλήματα στην πρόσβαση για καλύτερη ποιότητα ζωής σε συγκεκριμένα κομμάτια της.  Τέτοιου είδους μέτρα, έρχονται και αθροίζουν τις ανισότητες.  Αλλά μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει και η αντίδραση στο άλλο στρατόπεδο και εννοώ της πολιτικής αρένας του Κοινοβουλίου, που σε σχέση με εδώ την βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα.  Τι εννοώ;  Ότι εκεί είχαν τα κότσια 27 βουλευτές από τους Φιλελεύθερους και 1 από τους Συντηρητικούς να ψηφίσουν κατά, αρκετοί να απέχουν και τελικά να περάσει ένας νόμος (προσωρινά ακόμα) με 21 ψήφους μόνο διαφορά.  Τέλος, υπήρξαν και 3 παραιτήσεις από τα 2 συγκυβερνώντα κόμματα.  Στην Ελλάδα, που τα κόμματα λειτουργούν τόσο αρχηγοκεντρικά, θα τους διέγραφαν και θα είχαμε αυτά τα ηλίθια περί κομματικής γραμμής.  Βουλευτής-πρόβατο, απλός αριθμός.  Τα κότσια ποιος θα τα είχε άραγε;

Photo: Έθνος και άλλα πρακτορεία

Αναρωτιέστε τώρα, γιατί κάθομαι και σας γράφω για την Αγγλία και τι μας αφορούν όλα αυτά;  Μας αφορούν και μάλιστα πάρα πολύ.  Πρώτον γιατί αυτή τη στιγμή, για μια ακόμα φορά, η Παιδεία και εδώ βρίσκεται σε αναταραχή, σε φάση "πειράματος". Με όλες τις στρεβλώσεις που έχει και το Ελληνικό σύστημα, πολλοί καλοβλέπουν το Αγγλοσαξονικό μοντέλο.  Μόνο για το εισπρακτικό του θέματος όμως.  Γιατί τα Βρετανικά Πανεπιστήμια δεν είναι καλά μόνο επειδή παίρνουν λεφτά.   Αλλά επειδή ξέρουν τι να τα κάνουν και πως να τα διαχειριστούν.  Και να τα επενδύσουν.  Επειδή έχουν κανόνες και αυστηρούς τρόπους λειτουργίας.  Έχουν αξιοκρατία και δεν είναι το μαγαζάκι της κάθε οικογένειας καθηγητή.  Δεν έχουν οργανωμένες πολιτικές νεολαίες που να κάνουν ότι θέλουν.  Έχουν απλές οργανώσεις, που μπορεί να έχουν και πολιτικές χροιές, αλλά δεν είναι το φυτώριο για να βγάλουν στελέχη του οποιουδήποτε κόμματος.

Δεύτερον, γιατί οποιαδήποτε αντίδραση της κοινωνίας σε μια Ευρώπη που αλληλοεπικοινωνεί είναι καλό σημάδι.  Για τον πολιτισμό μας.  Και δεν εννοώ τη βία.  Στους δρόμους εκεί έξω ήταν και οι μητέρες που χάνουν επιδόματα, υπάλληλοι που προφανώς θα απολυθούν, έφηβοι που αγωνιούν για ένα αποκλεισμένο μέλλον. Το ονομαζόμενο "φτερούγισμα της πεταλούδας" στην Αγγλία που προκαλεί τσουνάμι στην Ασία, δεν είναι μόνο μια ιστορία που αφορά λοιπόν τις αγορές.  Αφορά και τις κοινωνίες στην Πορτογαλία, στη Γαλλία, παντού.  Σε μια Ευρώπη που κοιτάζει μόνο τα νούμερα, η απάντηση αλλά και η συνάντηση των ανθρώπων σε κοινούς προβληματισμούς για τις ζωές μας είναι ελπίδα.  Για τις κοινές ανάγκες.  Για μια Ε.Ε. και Σύμφωνα που ικανοποιούν μόνο τους ισχυρούς, η αντίδραση της Αγγλικής κοινωνίας, της πιο κοιμισμένης αλλά και ευνουχισμένης ως τώρα στην Ευρώπη στα κοινωνικά θέματα, είναι μια μικρή άνοιξη.  Μπορεί να μην κρατήσει, αλλά μια αρχή, μια αναστάτωση έχει ήδη γίνει.  Η μηχανή πήρε μπροστά.

Τρίτον, σας τα γράφω αυτά, γιατί το τελευταίο καιρό, η μισή νεολαία της Ελλάδας θέλει να φύγει έξω.  Δεν σας κρύβω πως και εγώ το έχω σκεφτεί.  Αλλά δεν είναι πια ρόδινα εκεί στο έξω.  Σε μια Αγγλία που συμμαζεύει τα πάντα, δουλειές, οικονομικά, ζωές, επιδόματα, κοινωνικές παροχές, ένας ακόμη στη λίστα για μια δουλειά δεν έχει καμία σημασία...ίσως και καλύτερη ελπίδα.  Γιατί όπως τελικά σοφά λέει και μια φίλη: "Και αν φύγουμε όλοι βρε παιδιά, πως στο καλό θα πάμε μπροστά;  Με τη γενιά του Πολυτεχνείου πάλι που τα έκανε σαν τα μούτρα της;  Ή με τα παππούδια;"

Αλλά και πάλι βλέπεις μετά και την ελληνική πεντάδα της πολιτικής, τα πρόσωπά τους, τις δικές μας ανωμαλίες και μπερδεύεσαι... Γιατί θέλεις να τα φασκελώσεις και να σηκωθείς να φύγεις... Άτιμη, άδικη ζωή!  Μας έχεις πιάσει από παντού!

ΥΓ: Το παρακάτω απόσπασμα από το "Έθνος", είναι ο καλύτερος επίλογος:

ΜΑΪΚΛ ΤΣΕΣΑΜ:
 

Δεν δεχόμαστε το «τέλος της Ιστορίας»

«Οι προτάσεις Κάμερον-Κλεγκ θα υψώσουν τείχη στους φτωχότερους φοιτητές, που θα ξεχρεώνουν τις σπουδές τους μια ζωή. Θα πλήξουν τις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Οι ελάχιστες παραχωρήσεις ωχριούν μπροστά στην ιδιωτικοποίηση και την αγοραιοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης. Οι μεταρρυθμίσεις απειλούν να μετατρέψουν τα πανεπιστήμια σε επιχειρήσεις και τους φοιτητές σε πειθήνιους καταναλωτές.

Αυτή τη στιγμή 30 πανεπιστήμια τελούν υπό κατάληψη και δεκάδες χιλιάδες φοιτητές υπερασπίζονται το δικαίωμα στη στοιχειώδη κρατική στήριξη της ανώτατης παιδείας και στην ακώλυτη πρόσβασή τους σε αυτήν. Το βρετανικό φοιτητικό κίνημα δεν αφορά πλέον μόνο τα δίδακτρα. Όπως ο Μάης του '68 στη Γαλλία, μπορεί να πυροδοτήσει μια ευρύτερη κρίση. Ενώ οι διαδηλωτές του 1968 μάχονταν για μια νέα κοινωνία, εμείς αμφισβητούμε το λεγόμενο ''τέλος της Ιστορίας''. Δηλαδή την ιδέα ότι η ανθρώπινη πρόοδος θα συνδέεται εφεξής με τις ελεύθερες αγορές και τα επιχειρηματικά συμφέροντα».

*(Ο Μάικλ Τσέσαμ είναι φοιτητής, πρόεδρος της Ένωσης Πανεπιστημίων-Κολεγίων του Λονδίνου, UCLU).

 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ