Όταν η Αίγυπτος ξύπνησε, όταν οι άνθρωποι τόλμησαν...

Photo Courtesy of signalfire.org

Ανέβηκα, σιγά σιγά, τη μισοσκότεινη διαδρομή της σκάλας προς την ταράτσα του παλαιού κτιρίου, χωμένου μέσα στο παζάρι του Ισλαμικού Καΐρου.  Το φως μόλις που περνούσε από τα εκπληκτικής ομορφιάς ξυλόγλυπτα καφασωτά, τους γυναικωνίτες στους πάνω ορόφους.  Έβλεπες τη σκόνη της ερήμου στον αέρα.  Άνοιξα την μικρή πόρτα για να βγω στην ταράτσα.  Το σπίτι, τώρα πια ένα μουσείο, ήταν κάποτε η κατοικία μας παλιάς Σουλτάνας.  Ο ήλιος κατακόκκινος, έπεφτε σιγά σιγά, πίσω από τα χαώδη κτίρια της πόλης.  Οι μιναρέδες, σαν πέτρινα κυπαρίσσια, ξεπηδούσαν μέσα από το συνονθύλευμα του τσιμέντου.  Ο αέρας, μου χάιδευε με τη ζέστη του απαλά το πρόσωπο και όλη η πόλη είχε βυθιστεί σ' αυτό το πορτοκαλί της δύσης. Κοίταξα το αχανές αυτό αστικό περιβάλλον, τους δρόμους κάτω όπου μαυροφορεμένες γιαγιάδες και ανήσυχοι νέοι διαλαλούσαν την πραμάτεια σ' αυτή τη γλώσσα με τα πολλά φωνήεντα και τους ήχους των χειλιών, την Αραβική.  Στάθηκα στην άκρη...  

Και ξαφνικά, από τα βάθη της πόλης στην αρχή ξέπνοα,  άρχισε να την φέρνει ο αέρας, μετά  όλο και δυνάμωνε, μια κραυγή, μια προσευχή ξεπηδούσε και ταξίδευε από μιναρέ σε μιναρέ, από στέγη σε στέγη...  Η προσευχή του Ιμάμη, "Allah akbar, Allah Akbar", έφτασε στα αυτιά μου από κάθε γωνιά της πόλης, πλημμύρισε όλα μου τα σωθικά, με ταρακούνησε, μπλέχτηκε με τη βοή του δρόμου, ένας μυσταγωγικός ήχος με ακούμπησε, σαν να ερχόταν από τα βάθη της ιστορίας αυτού του τόπου στο σήμερα...  Και τότε κύλησαν τα πρώτα δάκρυα.  Ποτέ δεν όρισα το γιατί. Ίσως γιατί ο κάθε Έλληνας κρύβει την Ανατολή μέσα του.  Και ήμουν στην αγκαλιά της μητέρας Ανατολής.  Ήμουν στο παραμύθι της Χαλιμάς.  Εκείνη τη στιγμή, ταξίδευα σ' ένα μαγικό χαλί, πάνω από τα σουκ, τα χαμάμ, τα κτίρια, τη σκόνη της Σαχάρας.  Δεν έβγαλα ποτέ από το μυαλό μου αυτή την εικόνα του Καΐρου, που μου χαρίστηκε τόσο απλόχερα μέσα σε μια στιγμή.  Αγάπησα την Αίγυπτο. Αγάπησα τους ανθρώπους της. Τόσες μέρες πέρασα εκεί, ταξίδια, δούλεψα με αυτούς τους ανθρώπους. Ήρθα κοντά τους.

Από την προηγούμενη εβδομάδα, προσπαθώ να γράψω ένα κείμενο για αυτές τις ψυχές.  Αλλά ήθελα να περάσουν τα πρώτα σοκαριστικά γεγονότα.  Με έχουν κατακλύσει. Με έχουν εκπλήξει συγκινητικά αυτοί οι άνθρωποι.  Με έχουν  κάνει να δακρύσω. Πολύ. Αυτά τα  υπέροχα παιδιά, η νεολαία, οι ηλικιωμένοι, οι γυναίκες, με μαντήλες, χωρίς μαντήλες, οι φοιτητές, ακόμα και οι στρατιώτες.  Τα ποτάμια της οργής.  Πριν από περίπου μια εβδομάδα, τουλάχιστον 125 από αυτούς ξεκίνησαν από τα σπίτια τους, φίλησαν φίλους, γνωστούς, οικογένειες, μάνες και πατέρες, αδερφές και αδερφούς, κοπέλες και αγόρια και δε ξαναγύρισαν ποτέ.  Έγραψαν με το αίμα τους στους δρόμους των πόλεων της Αιγύπτου, όπως και κάποιοι Τυνήσιοι λίγο καιρό πριν, μια νέα σελίδα στην ιστορία του τόπου τους,  στο Αραβικό πνεύμα.  Χάθηκαν στη δίψα για ελευθερίες, για Δημοκρατία, για αξιοπρέπεια, για μια καινούρια Αραβική αρχή, μέσα από το σκοτάδι. 

Με τρελαίνει αυτή η σκέψη.  Πόσοι από εσάς, από εμάς  σε μια Ελλάδα του σήμερα, αρρωστημένη, θα σηκώνονταν έτσι να βγουν στο δρόμο, να χτυπηθούν με μια Αστυνομία από τις πιο βίαιες στον κόσμο, με ισχυρούς κατασταλτικούς μηχανισμούς, με ένα καθεστώς που σε παρακολουθεί σε κάθε βήμα;   Πόσοι θα τολμούσαν να το κάνουν αυτό, να ξέρουν ότι μπορεί να μη γυρίσουν πίσω το βράδυ;  Αλλά η απόγνωση, η πείνα και η ελπίδα για την ελευθερία είναι ισχυρά κίνητρα.  Τα ντουβάρια που σε κλείνουν δεν μπορούν να σπάσουν αλλιώς.  Δεν υπάρχει επιστροφή.

Οι Αιγύπτιοι, έχουν υπερβεί τους εαυτούς τους.  Συγκλονιστικά.  Ουσιαστικά.  Και για αυτό αξίζουν το σεβασμό μας. Ένας λαός, που πάντα ήταν ο ήσυχος, πάντα έσκυβε  για χρόνια το κεφάλι, πρώτα στους άποικους, μετά στο καθεστώς του Μουμπάρακ, στη διαφθορά που τους είχε ποτίσει, που τόσα χρόνια δε σήκωνε το κεφάλι.  Μια σπίθα από την Τυνησία έγινε η αφορμή, έγινε το σπίρτο, που εξαπλώθηκε χωρίς να υπάρχει κανένα πολιτικό σχήμα από πίσω,  για μια ασσύληπτη δυναμική του κόσμου, σε μια κοινή απαίτηση που εκφράστηκε μέσα από το διαδίκτυο για αλλαγή... Στην αρχή ήταν σε ένα γκρουπ κάποιοι χιλιάδες.  Οι χιλιάδες έγιναν εκατοντάδες χιλιάδες.  Τους έκλεισαν τη φωνή, το διαδίκτυο, τα τηλέφωνα, τράβηξαν οι σκοτεινοί άπληστοι ηγεμόνες τους τα καλώδια από την πρίζα, αλλά το ποτάμι, όταν σπάσει το φράγμα δε γυρίζει πίσω.  Από στόμα σε στόμα, οι άνθρωποι βρήκαν τη δύναμη και ξεσηκώθηκαν.  Τους χτύπησαν, τους συνέλαβαν.  Αλλά δεν το έβαλαν κάτω.  

Η Αίγυπτος δεν είναι μια οποιαδήποτε χώρα στην περιοχή.  Μας αφορά άμεσα.  Η πολυπληθέστερη χώρα της Αραβικής κουλτούρας, έχει σημαντικό μέγεθος στις γεωπολιτικές σχέσεις των κρατών της Μέσης Ανατολής, επηρεάζει πάρα πολύ όλες τις κοινωνίες της περιοχής.  Όλοι κοιτούν σε αυτή.  Ακόμα και η Σαουδική Αραβία με τους πανίσχυρους μονάρχες της.  Η Αίγυπτος, αποτελεί ταυτόχρονα ένα κράμα κοσμικού κράτους, ισλαμικού παρόντος και μέλλοντος, αλλά και κρυμμένων φονταμενταλιστικών στοιχείων που θα κρίνουν το παιχνίδι στη σκακιέρα της περιοχής.  Ταυτόχρονα, υποβόσκει πάντα και μια  εκμετάλλευση των θρησκευτικών διαφορών μεταξύ των κοπτών Χριστιανών και των Μουσουλμάνων, που όπως φάνηκε από την έκρηξη της Πρωτοχρονιάς σε εκκλησία της Αλεξάνδρειας το έδαφος είναι πρόσφορο για εξτρεμιστικές κινήσεις, με στόχο τη συνοχή της κοινωνίας.

  

Το Ισραήλ εννοείτε πως παρακολουθεί μουδιασμένο τις εξελίξεις, αφού όλα είναι στο πιάτο.  Όλα ανοιχτά. Από μια στροφή σε ένα Ισλαμικό Κράτος, ή σε πιο κοσμικούς δρόμους, οι ισορροπίες είναι λεπτές.  Η άρνηση των ΗΠΑ, στην αρχή της εξέγερσης και η υποκρισία του Δυτικού κόσμου γενικότερα, στα δίκαια αιτήματα των πολιτών της Αιγύπτου, κρύβει φυσικά αυτό το φόβο.  Αλλά το να αρνείσαι να υποστηρίξεις το δίκαιο γιατί φοβάσαι μήπως και αν σου έρθουν οι μουτζαχεντιν στην εξουσία, είναι τουλάχιστον ηλίθιο.  Και στην τελική, κάτι που δεν καταλαβαίνουν οι πολιτικοί της Δύσης, είναι ότι σε όλο τον κόσμο δεν ισχύουν τα ίδια μέτρα και σταθμά.  Οι Αραβικές κοινωνίες ίσως έχουν να επιλέξουν άλλες πολιτικές διαδρομές.  Ας επιλέξει ο κόσμος.  Αν τον αφήσουν, πιστεύω βαθύτατα  στη λειτουργία του ενστίκτου του. Μπορεί να υπάρχει και άλλη λύση εκεί έξω.  Προς το παρόν όμως, πρέπει και οφείλουν όλοι να το υπερασπιστούν αυτό, να τελειώσει η τυραννία.  Αυτά είναι τα βασικά ιδεώδη της Δημοκρατίας που πρέπει οι Ομπάμα και οι λοιποί  φαρισαίοι να υπερασπίζονται και φυσικά τα οικονομικά τους συμφέροντα άλλα τους υπαγορεύουν.

Ο στρατός κρατά το κλειδί...

Εκτός από το Λαό, μέχρι στιγμής αδιαφιλονίκητος διαιτητής και νικητής της όλης ιστορίας, είναι ο Στρατός.  Οι Αιγύπτιοι ως κοινωνία, τρέφουν πολύ μεγάλο σεβασμό στο στράτευμα, αισθάνονται υπερήφανοι για αυτό, αφού έχει εμπλακεί σε πολέμους κατά του Ισραήλ δυο φορές, και μπορεί να υπήρχαν και ήττες αλλά μόνο και μόνο οι μάχες κέρδισαν το σεβασμό μεγάλου μέρους της κοινωνίας.  Φυσικά και στην αρχή, όλοι ήταν μουδιασμένοι, γιατί αν ο στρατός επέλεγε τη σύγκρουση με τους διαδηλωτές, η σφαγή θα ήταν αναπόφευκτη.  Και όμως, κάπου εκεί, η δυναμική των διαδηλώσεων, έκανε τους επιτελείς να υπολογίζουν και το άλλο μέρος, δηλαδή τα αιτήματα του λαού, στη διελκυστίνδα αυτή της εξουσίας με το Μουμπάρακ ως ένα υπολογίσιμο μέγεθος.  Αυτή ήταν ουσιαστική νίκη του δρόμου. Έτσι επέλεξαν ουδετερότητα... 

Βέβαια αυτό μπορεί ν' αλλάξει ανά πάσα στιγμή, τα παιχνίδια εξουσίας είναι τεράστια.  Πόσο θέλει να παρέμβει το στράτευμα θα δείξει.  Θα μπορούσαν σε μια μέρα να διώξουν το Μουμπάρακ και δεν το έχουν κάνει, υπάρχει αλληλοσυντήρηση στο παιχνίδι, αλλά θα μπορούσαν και να εγκαθιδρύσουν μια στυγνή στρατιωτική δικτατορία ή να γίνουν οι εγγυητές ενός δρόμου προς τις εκλογές.  Τις καθαρές. Αυτό είναι και το συγκλονιστικό στη σύγχρονη ιστορία της Αιγύπτου που γράφεται με πόνο αλλά και ωραίες στιγμές αυτή τη στιγμή.  Ότι οι εξελίξεις τρέχουν με την ώρα, είμαστε μάρτυρες ιστορικών γεγονότων για τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου.  

Ο τρίτος νικητής αλλά και θύμα, είναι όλη αυτή η ιστορία με τις κοινωνικές σελίδες δικτύωσης, την πρόσβαση στο δίκτυο, το Twitter (που αξιοθαύμαστα εξελίσσεται σε μοναδικό εργαλείο ενημέρωσης και δημοκρατικής επικοινωνίας μέσα σε απολυταρχικά καθεστώτα), το Facebook, που μάλλον ούτε στα όνειρά τους οι ιδιοκτήτες μπορούσαν να φανταστούν τη δύναμη που έδωσαν στον απλό χρήστη.  Ο φόβος του κράτους, φάνηκε από το απόλυτο σκοτάδι που επιβλήθηκε, και εδώ έρχεται η επόμενη πρόκληση για τους έξυπνους ανθρώπους εκεί έξω και τις δυναμικές εταιρείες που θέλουν να πρωταγωνιστήσουν, στο κατά πόσο μπορούν να παρακάμψουν τέτοιου είδους ενέργειες σε κράτη που ανά πάσα στιγμή μπορούν να κατεβάσουν το διακόπτη.  Ο ηλεκτρονικός σκοταδισμός της Αιγύπτου, έγραψε και αυτός με τη σειρά του, μια μοναδική ιστορία.  Ούτε το Ιράν δεν το είχε τολμήσει αυτό.  Ενδεικτικό της κατάστασης πανικού του Μουμπάρακ, που αργά η γρήγορα καταρρέει.  

Συγκινητική ήταν όμως και η προσπάθεια όλων των χρηστών άλλων χωρών, να βοηθήσουν με αναμεταδόσεις  των γεγονότων η να προτείνουν άλλες λύσεις, από hackers να ψάχνουν εναλλακτικές, μέχρι απλά μηνύματα αλληλεγγύης από χρήστες, στους "ηλεκτρονικά" αποκλεισμένους της Αιγύπτου.  Στην κοινωνία της πληροφορίας, το Γαλατικό χωριό, προσπάθησε να σώσει τις Αιγυπτιακές καλύβες... Και εν μέρει κάτι κατάφερε, έφερε στο προσκήνιο μια εξέγερση, επέβαλε το θέμα ως πρώτο θέμα συζήτησης ακόμα και σε μέσα της Δύσης που στην αρχή δεν ασχολήθηκαν. Γιατί ακριβώς δεν πίστευαν στη δύναμη του Αιγυπτιακού λαού.

Τα γεγονότα λοιπόν τρέχουν, χθες η Αίγυπτος βυθίστηκε στις οδομαχίες και στα αιματηρά επεισόδια με καθεστωτικούς, κυρίως αστυνομικούς με πολιτικά, και τους διαδηλωτές.   Οι φυλακές προφανώς σκοπίμως άνοιξαν...  Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά.  Ακόμα και μια εμφύλια σύρραξη, σχετικά μικρών διαστάσεων  Εξελίσσονται ανά στιγμή, σε μια ιστορία που ακόμα κανείς δεν έχει πει το τελευταίο του λόγο. Τα ιστορικά πια γεγονότα στις κοινωνίες του 21ου αιώνα, είναι άμεσα προσβάσιμα, ζούμε το κάθε λεπτό από κανάλια όπως το Al Jazeera English, που παρέμεινε στις επάλξεις και έχει πολύ ενδιαφέρον ότι είναι συμφέροντος μιας άλλης χώρας του κόλπου και του εμίρη του Μπαχρέιν.  Οι αραβικές διαφορές στο προσκήνιο.  

Η κάλυψη του πάντως ήταν εξαιρετική, όταν τα Αμερικάνικα μέσα στου κουφού την πόρτα...  Το Al Jazeera, είναι ο άλλος νικητής, γιατί η επανάσταση έγινε televised.  Και γιατί έχουν αρχίσει όλοι να το φοβούνται στον Κόλπο.  Πήρε το μέρος ξεκάθαρα των διαδηλωτών.  Το πλήρωσε με το κλείσιμο των γραφείων στο Κάιρο.  Αλλά για εκατομμύρια Άραβες και όχι μόνο, αποτέλεσε την εικόνα που βλέπουν.  Που ακολουθούν.  Η δύναμη του είναι εξαιρετική και γιατί όχι αν χρησιμοποιηθεί λάθος, επικίνδυνη.  Ένα ισχυρό σημάδι των καιρών.

Το σημάδι όμως που θα μείνει σε όλους τους σκεπτόμενους ανθρώπους, ανεξίτηλο από αυτή την ιστορία, είναι ακριβώς αυτή η δύναμη του κόσμου.  Η θυσία.  Στην Τυνησία, στην Αίγυπτο, πιο πριν στο Ιραν, ζωές ανατράπηκαν από το ένα λεπτό στο άλλο, οικογένειες διαλύθηκαν, μάνες έχασαν παιδιά, γιατί απλά κάποιος πίστεψε σε ένα ιδανικό.  

Με συγκλονίζει ακόμα ένα βίντεο στο You Tube, από ένα νεαρό Βεδουίνο 22 χρονών, που εν ψυχρώ δολοφονείται στο δρόμο της Baluza,  της περιοχής του Σουέζ από μια σφαίρα στο κεφάλι.  Σωριάστηκε κάτω.  Έφυγε... Έτσι απλά. Τον έσερναν. Σε ένα δευτερόλεπτο μέσα.  Είχε πετάξει μια πέτρα.  Την επόμενη μέρα στο Al Jazeera έδειξε μια μητέρα, με την παραδοσιακή Βεδουίνικη ενδυμασία να καταριέται το καθεστώς.  Και να στέλνει και τα υπόλοιπα παιδιά της στο δρόμο.  Για την εκδίκηση, την τιμή του παιδιού της που είχε σπουδάσει, για να φύγει από την έρημο και δεν τα κατάφερε ποτέ.  Το καθεστώς του Μουμπάρακ χρόνια προσπαθεί να καταστρέψει τη συγκεκριμένη φυλή και τις συνήθειες της.  Από τις πιο αποκλεισμένες κοινωνικά ομάδες στην Αίγυπτο. Πάντα.  Αυτές τις εικόνες τις κράτησα τόσο μέσα μου... Σπουδαία ιστορία.  Ήταν ο πρώτος νεκρός της προηγούμενης Παρασκευής.

Και αυτό έγινε το 2011.  Όχι το 1960.  Στη δικιά μας τη γενιά.  Η ιστορία, ακόμα και τώρα μπορεί να γραφτεί στους δρόμους.  Αυτό που εμείς στις κοινωνίες της βολεψιάς, του να περνάμε καλά, το έχουμε ξεχάσει.  Για αυτό θα πρέπει όλοι να γίνουμε για λίγο Αιγύπτιοι.  Για κάθε βήμα της ζωής μας, για τις επιλογές μας, για αυτά που φοβόμαστε. Για ιδανικά που τα έχουμε γράψει στα παπούτσια μας.  Στην Ελλάδα της μπασταρδεμένης δημοκρατίας, η κάποτε φαραωνική Αίγυπτος πρέπει να σας/μας αφυπνίσει.  Γιατί τώρα πια αυτό το πέπλο το πέταξε!

Το χρωστάμε στον Ubaidallah Zeidan.  

Το όνομα του νεαρού  Βεδουίνου, 

που δεν θα ονειρευτεί ποτέ πια να πάει να ζήσει τη μεγάλη ζωή στο Κάιρο.