Περί National Theatre της Αγγλίας και «Φαίδρα» του Ρακίνα

Οι εξωτερικοί χώροι του Εθνικού Θεάτρου στο Southbank,
μεταμορφώνονται για το καλοκαιρινό του φεστιβάλ

Το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας ζει μια μικρή αναγέννηση. Προσπαθώντας να επιβιώσει, σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου οι νόμοι της θεατρικής αγοράς καθορίζονται από το παντοδύναμο West End, επαναπροσδιόρισε την ταυτότητά του, γύρισε πίσω στις ρίζες που πρέπει να έχει κάθε Εθνικό Θέατρο. Ψάχνεται, αναζητά νέα κείμενα, νέα παιδιά, έφτιαξε το λεγόμενο Studio και Discover Programme, για να ανακαλύπτει και να πειραματίζεται με καινούριες ιδέες και νέα ταλέντα. Δίνει ευκαιρίες σε μειονότητες να συμμετέχουν, διοργανώνει σεμινάρια και διαγωνισμούς για πιο ώριμους ανθρώπους, όπως π.χ. για σεναριογράφους άνω των 55, που μετά από διαγωνισμό, διάλεξε από όλο τον κόσμο 15 σενάρια, κάλεσε τους συγγραφείς στο Λονδίνο και μέσα από εντατικά σεμινάρια, γέμισε αυτούς τους ανθρώπους με χαρά και αισιοδοξία. Ήδη το καλύτερο σενάριο γίνεται σύντομα έργο! Διοργανώνοντας στους εξωτερικούς του χώρους, στο Southbank, ένα καλοκαιρινό φεστιβάλ με πάνω από 300 events, θέατρο, τσίρκο με ακροβάτες, μουσικά σχήματα, χορό, κωμωδία και δράμα, με ελάχιστο εισιτήριο και δωρεάν.

Τα νέα έργα, όπως αυτό της φωτογραφίας,
που πραγματεύεται τη γέννηση της Αγγλικής κοινωνίας,
προβάλλονται στο φουαγιέ

Τα εισιτήρια των 10 λιρών διαφημίζονται δεόντως...

Σε μια Αγγλία, που δεν έχει κόμπλεξ απέναντι σε εταιρικές ή όχι χορηγίες και δεν την απασχολεί αν είναι σωστό ή όχι κάποιος να σου δίνει λεφτά, αρκεί να μπορείς να πετύχεις το καλό που θέλεις, καθιέρωσε με χορηγία, 125000 (!) εισιτήρια σε διάφορες θέσεις, σε όλα τα θέατρα του, στις περισσότερες παραστάσεις της σαιζόν, με μόνο 10 λίρες (περίπου 13 Ευρώ), ώστε το θέατρο να είναι προσβάσιμο σε πολύ περισσότερο κόσμο. Και φυσικά διατηρώντας όλες τις εκπτώσεις για φοιτητές, άτομα άνω των 65, ΑΜΕΑ κτλ. Υπάρχουν σίγουρα και τα ακριβά εισιτήρια, αλλά και αυτά μόνο σε συγκεκριμένες αίθουσες. Όποιος θέλει πληρώνει.

Λυπάμαι πολύ, αλλά είναι απαράδεκτο στην Ελλάδα, το Εθνικό Θέατρο, που παίρνει και αυτό αρκετά χρήματα από το κράτος, δεδομένων των συνθηκών που επικρατούν στην Αθήνα όσο αφορά παραγωγές και αίθουσες και με μοναδική ίσως εξαίρεση το καινούριο κτίριο στην Αγ. Κων/ντίνου, να χρεώνει αρκετές θέσεις με 26 Ευρώ, όταν ο βασικός μισθός είναι εκεί που είναι!

Για πρώτη φορά επίσης φέτος, το Εθνικό Θέατρο της Αγγλίας, βουτώντας σε μια πολύ μεγάλη «περιπέτεια», μετά από πολύ προσεκτική προετοιμασία, με άψογο τεχνικό σχεδιασμό και προγραμματισμό, κατάφερε και έκανε το αδιανόητο. Την Πέμπτη 25 Ιουνίου, η «Φαίδρα» του Ρακίνα, μεταδόθηκε με δορυφόρο ζωντανά, από την αίθουσα του θεάτρου, με πολλές digital κάμερες και εξαιρετική ποιότητα εικόνας και ήχου, σε 70 κινηματογραφικές αίθουσες σε όλη τη Βρετανία και άλλες 200 σ΄ όλο τον κόσμο, σε μια προσπάθεια όπως αναφέρει και ο Nicolas Hytner, ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, να απαντήσει με τα μέσα του 21^ου αιώνα, στο μεγάλο ερώτημα από την εποχή του Λόρενς Ολιβιέ το 1960: «Πως μπορούμε να καταφέρουμε, να δουν θέατρο, μια ζωντανή παράσταση, όσο περισσότεροι άνθρωποι γίνεται, όταν είσαι περιορισμένος μόνο το πολύ στους 1000 μιας αίθουσας;» Η προσπάθεια, στέφθηκε με απίστευτη επιτυχία και συνεχίζει φέτος για άλλες 3 παραγωγές!

Περιμένοντας να ξεκινήσει η παράσταση

Και σημειώνει, ο κύριος Hytner: «Δουλειά του Εθνικού θεάτρου, είναι να γιορτάζει, να τιμά και να ξαναδίνει ζωή στην παράδοση της θεατρικής σκηνής μας και να είναι η πλατφόρμα για οργιώδης συζήτηση, πρόκληση αλλά και ευχαρίστηση. Τα κτίρια μας πρέπει να βουίζουν από δραστηριότητες και ειλικρινά να προσφέρουν μια καταπληκτική βραδιά σε κάθε επισκέπτη που μας τιμά με την παρουσία του. Για αυτό δουλεύουμε: για την ποιότητα, υψηλότερα στάνταρ και υψηλές φιλοδοξίες. Είτε είναι υλικές, είτε νοητικές, είτε συναισθηματικές…»

Το πρόγραμμα της παράστασης με την Έλλεν Μίρρεν στο εξώφυλλο

Μέσα σε όλα αυτά, είχα την ευκαιρία, με 10 λίρες, να δω την παράσταση «Φαίδρα» του Ρακίνα με την Έλλεν Μιρρέν πρωταγωνίστρια και με ορισμένους εξαιρετικούς ηθοποιούς της Αγγλικής σκηνής. Αυτή η παράσταση είναι που θα δείτε όσοι τυχεροί έχετε προμηθευτεί εισιτήρια για την Επίδαυρο, την Παρασκευή και το Σάββατο που έρχεται, δηλαδή 10,11 Ιουλίου. Ελπίζω να λειτουργήσει καλά και εκεί, γιατί είναι πραγματικά εξαιρετική δουλειά! Στο ρόλο του Ιππόλυτου ο νεαρός, πολύ γοητευτικός θα έλεγα, Dominic Cooper, που δεν έχει καμία σχέση με το παιδάκι που είδαμε στο ρόλο του μορφονιού στην ταινία Mamma Mia!

Η ιστορία της «Φαίδρας», είναι μια ιστορία για τον απύθμενο, τον ανομολόγητο έρωτα μιας ώριμης γυναίκας και μητριάς για το γιο του άντρα της του Θησέα, τον Ιππόλυτο. Η Έλλεν Μίρρεν ήταν εξαιρετική, προσδίδοντας ουσιαστικά στο ρόλο την εικόνα μιας καθημερινής, σημερινής γυναίκας, που θα μπορούσε κάλλιστα να τυραννιέται από ένα τέτοιο γεγονός. Μια βασίλισσας – γυναίκας, που αναστατώνεται, ταλαιπωρείται, ταλανίζεται μην ελέγχοντας τα συναισθήματά της, που περνάει από τον παράφορο έρωτα, στη επικίνδυνη ζήλια, στον πανικό και χάνεται στα αδιέξοδά της. Πολύ όμορφα η Μίρρεν, επικοινωνεί όλα τα παραπάνω στο κοινό. Ο Dominic Cooper, είναι καλός, καμιά φορά το πολύ-παίζει ωραίος, αν και αυτό ίσως είναι σκηνοθετική οδηγία. Σε όλους τους ρόλους, οι ηθοποιοί είναι αξιοζήλευτοι, με πολύ μεγάλη εμπειρία, που φαίνεται. Ο μονόλογος του Θηραμένη, στο τέλος, εξαίσιος. Λίγο ο Θησέας με ξένισε, στο ρόλο του οποίου η επιλογή του Stanley Townsend, που από τη φύση του είναι πολύ "loud", με πέταγε λίγο έξω, χωρίς όμως να αναστατώνει το γενικά άρτιο σύνολο.

Η σκηνοθεσία ήταν διακριτική και επιμελημένη, αφήνοντας χώρο στους ηθοποιούς, τα σκηνικά και τα κοστούμια απλά, αλλά απόλυτα ευρηματικά και ταιριαστά, κατάφεραν να μας μεταφέρουν εύκολα σε ένα παλάτι της Τροιζήνας, στην Ελλάδα…

Όσοι έχετε καταφέρει να βρει εισιτήρια για την Επίδαυρο, αφού ακούω ότι είναι sold out, να πάτε ότι και αν γίνει. Όπως και να λειτουργήσει εκεί στο χώρο, νομίζω ότι αξίζει!

Τελειώνοντας με αυτό το και πάλι τεράστιο ποστ, θέλω να σας εκμυστηρευτώ κάτι. Εκεί στην καρεκλίτσα μου, στο θέατρο, βλέποντας μπροστά μου όλο αυτό τον κόσμο, το μοναδικό έργο και το θίασο, μια Ελληνική ιστορία, γραμμένη από ένα Γάλλο να συγκινεί και να αιχμαλωτίζει ένα πολυεθνικό κοινό, όλη αυτή την πολιτισμένη ατμόσφαιρα, το ότι κανένας δεν με κοίταξε περίεργα που άφησα στην γκαρνταρόμπα το σπαστό μου ποδήλατο, που είχε κόσμο με βερμούδες και σαγιονάρες μέχρι με φορέματα και κοσμήματα, βλέποντας όλο αυτό, δάκρυσα και δάκρυσα πολύ. Όχι από το έργο τόσο, όσο από την ευτυχία της στιγμής να βιώσω το θέατρο όπως πρέπει να είναι! Μια γιορτή τέχνης, μια γιορτή μάθησης, μοιρασιά ανθρώπινης ιστορίας, σε περιβάλλον που σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο, μα τόσο καλοδεχούμενος. Αληθινή θεατρική εμπειρία. Μακάρι όλοι κάποια στιγμή να μπορέσετε να το βιώσετε αυτό…